01 ก้าวกระโดดสู่งานเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
ในการประชุม COP27 ที่ผ่านมา รัฐบาลจากประเทศต่างๆ ทั่วโลกได้เน้นย้ำถึงการสนับสนุนทางการเงินจากประเทศพัฒนาแล้วให้กับประเทศกำลังพัฒนา เพื่อให้ประเทศที่ยากจนกว่าสามารถปรับตัวและเพิ่มภูมิคุ้มกันต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ นอกจากนี้ยังมีหัวข้อเกี่ยวกับการซื้อขายคาร์บอนเครดิตระหว่างประเทศ และการลดใช้เชื้อเพลิงถ่านหินซึ่งปล่อยก๊าซคาร์บอนปริมาณมากในแต่ละปี
ทั้งหมดนี้จะนำไปสู่การเพิ่มขึ้นของการลงทุนก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานสะอาดและสิ่งแวดล้อมทั่วโลก ซึ่งแน่นนอนว่าความต้องการของตลาดแรงงานต่อ Green Job หรืองานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจะเพิ่มขึ้นตามไปด้วยอย่างต่อเนื่อง
เมื่อปีที่ผ่านมา แพลตฟอร์มเครือข่ายอาชีพและธุรกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง Linkedin ได้ออกรายงาน Global Green Skills Report 2022 ซึ่งระบุว่าในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ประกาศรับสมัครงานที่ต้องใช้ทักษะด้านสิ่งแวดล้อมมีสัดส่วนเพิ่มขึ้น 8 เปอร์เซ็นต์ในแต่ละปี และส่วนแบ่งของผู้มีความสามารถด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศที่มีรายได้สูง ก็เพิ่มขึ้นถึง 39 เปอร์เซ็นต์ ตลอด 5 ปีที่ผ่านมา เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา จำนวนงานด้านพลังงานหมุนเวียนและสิ่งแวดล้อมเพิ่มขึ้นสูงถึง 237 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่พนักงานด้านน้ำมันและก๊าซเติบโตขึ้นเพียง 19 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้น
หนึ่งในสายงานที่สำคัญที่สุดคือพลังงานหมุนเวียน ซึ่งรวมถึงงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนา การผลิต การติดตั้ง และการบำรุงรักษาระบบไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ ลม พลังน้ำ และพลังงานความร้อนใต้พิภพ ตามรายงานล่าสุดของ International Renewable Energy Agency (IRENA) ตำแหน่งงานเกี่ยวกับพลังงานหมุนเวียนจะมีสูงถึง 42 ล้านตำแหน่งภายในปี 2050 การเติบโตนี้จะได้แรงหนุนจากการลงทุนด้านพลังงานหมุนเวียนที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนา
งานที่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน เป็นอีกหนึ่งสายงานที่จะเติบโตอย่างมาก เช่นงานที่เกี่ยวข้องกับการปรับปรุงอาคารให้ประหยัดพลังงานมากขึ้น งานติดตั้งเครื่องมือและอุปกรณ์ประหยัดพลังงาน เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังมีงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอื่นๆ อีกมากมายที่เกี่ยวข้องโดยตรงหรือโดยอ้อมกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เช่น งานในภาคการเกษตรและป่าไม้อย่างยั่งยืน การจัดการของเสียและการรีไซเคิล การขนส่งอย่างยั่งยืน ตลอดจนการเงินและการลงทุนที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
02 โอกาสสายงานใหม่ที่ใครชักช้าจะตกขบวน
โดยสิ่งแรกที่ผู้ประกอบการต้องทำเพื่อปรับตัว เพิ่มความได้เปรียบทางการแข่งขัน และสร้างธุรกิจสีเขียวให้ตอบโจทย์ตลาดในอนาคต คือการลงทุนบุคคลผู้เป็นอนาคตขององค์กร ด้วยการจัดอบรมให้มีทัศนคติและอุปนิสัยด้านการพัฒนา เสริมทักษะให้พนักงานมีความรู้ความเข้าใจด้านสิ่งแวดล้อมเท่าทันโลก อย่างบริษัท CPN บริษัทยักใหญ่ของไทยที่เอาจริงด้านนี้ พนักงานตำแหน่ง CFO ต้องรับหน้าที่ดูแลเรื่องความยั่งยืน กำกับดูแลกิจการและธรรมาภิบาล ผ่านการสนับสนุนกลไกการดูแลสิ่งแวดล้อมจากการลงทุน สร้างให้เกิดธุรกิจยั่งยืนที่เติบโตอย่างต่อเนื่องในโลกอนาคต ทุก stakeholder ก็สามารถเติบโตอย่างยั่งยืนไปพร้อมกัน
จากรายงานขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ในปี 2020 เศรษฐกิจสีเขียวของประเทศไทยคิดเป็นประมาณ 7 เปอร์เซ็นต์ ของการจ้างงานทั้งหมดของประเทศ ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกที่ 6 เปอร์เซ็นต์ รายงานยังระบุว่าเศรษฐกิจสีเขียวในประเทศไทยมีศักยภาพที่จะสร้างงานเพิ่มอีก 1.2 ล้านตำแหน่งภายในปี 2030
ในเวลานี้ พนักงานที่ทำงานเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในเมืองไทยยังคงขาดตลาดมากจนค่าตัวพุ่งสูงขึ้น 3 เท่าจากเดิม โดยเฉพาะในภาคการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และด้านพลังงานสะอาด เช่น เจ้าหน้าที่จัดการการท่องเที่ยวฟื้นฟูป่า ช่างเทคนิคที่เชี่ยวชาญเกี่ยวกับกังหันลม ช่างติดตั้งโซลาร์เซลล์ ที่ปรึกษาด้านการใช้พลังงานสะอาด ไปจนถึงช่างเย็บกระเป๋าหนังอีโค่ ตัวอย่างอาชีพเหล่านี้คือโอกาสใหม่ของทุกคน
03 ตามทันโลกด้วย upskilling และ reskilling
สำหรับประเทศไทย ความท้าทายต่างๆ เช่น เงินทุนจำกัด การขาดความตระหนักและความเข้าใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีสีเขียวยังคงเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนางานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตาม ความมุ่งมั่นของประเทศในการพัฒนาอย่างยั่งยืนและความต้องการที่เพิ่มขึ้นสำหรับผลิตภัณฑ์และบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม บ่งชี้ว่าสถานการณ์งานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในประเทศไทยจะดีขึ้นอย่างต่อเนื่องในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
เมื่อมองไปยังโลกอนาคต เราจะเห็นว่ามีอีกหลายตำแหน่งอาชีพในสายงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ที่จะเกิดขึ้นในทุกอุตสาหกรรมซึ่งต้องการแรงงานที่มีทักษะ ความรู้ ความเข้าใจด้านสิ่งแวดล้อม นอกจากสายงานต่างๆ ที่กล่าวไปข้างต้น งานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมนั้นสามารถต่อยอดจากสายงานดั้งเดิมได้ อย่างอาชีพเกษตรกรที่นำ Big Data มาประยุกต์กับการทำเกษตรกรรม ใช้โดรนหรือเทคโนโลยีอื่นๆ เก็บข้อมูลเพื่อวิเคราะห์พื้นที่และสภาพอากาศ ให้การเพาะปลูกที่ได้ผลผลิตแม่นยำ ลดการใช้น้ำ ลดอัตราการสูญเสียอาหาร (Food Loss) หรือสถาปนิกที่เน้นออกแบบบ้านประหยัดพลังงาน ใช้ทิศทางแสงแดดและลมมาเกื้อหนุนผู้อยู่อาศัย แทนที่จะต้องเปิดไฟและเครื่องปรับอากาศ
ในภาพใหญ่ นี่เป็นเรื่องของทุกคนทุกฝ่ายที่ต้องร่วมมือกัน ภาครัฐต้องลงทุนด้านทรัพยากรมนุษย์ผ่านนโยบายด้านการศึกษา มหาวิทยาลัยต้องสร้างบุคคลกรคนรุ่นใหม่ที่มีความเข้าใจด้านความยั่งยืน รวมถึงบริษัทต่างๆ ก็ลงทุนด้านเทรนนิ่งแรงงานด้วย ประเทศไทยจึงสามารถก้าวสู่โลกแห่งความยั่งยืนได้อย่างมั่นคง
ข้อมูลอ้างอิง
- Global Green Skills Report 2022 https://economicgraph.linkedin.com/en-us/research/global-green-skills-report
- “Green Jobs in Thailand: Status, Challenges, and Policy Recommendations” (ILO report): https://www.ilo.org/asia/publications/WCMS_749273/lang–en/index.htm
- International Renewable Energy Agency (IRENA). (2019). Renewable Energy and Jobs – Annual Review 2019. Retrieved from https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2019/Apr/IRENA_Renewable_Energy_and_Jobs_Annual_Review_2019.pdf
- United Nations Development Programme (UNDP). (2020). Climate Promise: Ambition, Acceleration, and Mobilization. Retrieved from https://www.undp.org/content/undp/en/home/librarypage/climate-and-disaster-resilience-/climate-promise–ambition–acceleration–and-mobilization.html
- “Green jobs” update, current and upcoming work: March 2023 https://www.ons.gov.uk/economy/environmentalaccounts/articles/greenjobscurrentandupcomingwork/march2023